Artykuł powstał we współpracy VeritaMed z Endokrynologiem dr n. med. Ryszard Issakiewiczem
Tarczyca jest narządem położonym u podstawy szyi. Odpowiedzialna jest za wytwarzanie i uwalnianie hormonów: trijodotyroniny (T3) oraz tyroksyny (T4) regulujących funkcję większości tkanek organizmu, wpływających na metabolizm naszego organizmu oraz termogenezę (produkcję ciepła). Czynność tarczycy jest kontrolowana przez przysadkę mózgową, która uwalnia hormon tyreotropowy (TSH) pobudzający tarczycę do produkcji hormonów: T3 i T4
Autoimmunologiczne choroba (AITD) tarczycy nie zawsze musi oznaczać chorobę Hashimoto. Istnieją też inne choroby autoimmunologiczne tarczycy, powodujące zaburzenia czynności tego organu. Jedną z takich chorób jest choroba Gravesa-Basedowa. Obie te choroby występują coraz częściej. Jest to spowodowane stylem życia oraz wzrastającym zanieczyszczeniem środowiska. Niestety tarczyca jest organem bardzo czułym.
Choroba Hashimoto
Nazwa tej choroby wywodzi się od nazwiska japońskiego lekarza dr Hakaru Hashimoto, który w 1912 roku opisał tą chorobę. Choroba Hashimoto, czyli przewlekłe zapalenie tarczycy, jest to choroba o podłożu autoimmunologicznym. Zadaniem układu immunologicznego jest chronienie organizmu przed zakażeniami. W tym przypadku natomiast w wyniku nieprawidłowego pobudzenia układu immunologicznego dochodzi do powstawania przeciwciał przeciwko własnej tarczycy. Powoduje to przewlekłe niebolesne zapalenie tarczycy, które powoli niszczy ten gruczoł i prowadzi do zmniejszenia produkcji hormonów.
Niedoczynność tarczycy jest najczęstszym zaburzeniem czynności tarczycy, choroba Hashimoto jest zaś najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy. Choć częstość występowania choroby Hashimoto zwiększa się z wiekiem, choroba występuje również u osób młodych i dzieci, często u członków rodziny.
Najczęstsze objawy niedoczynności tarczycy to:
🔹 uczucie ciągłego zimna,
🔹 zmęczenie,
🔹 depresja,
🔹 zaburzenia pamięci,
🔹 przyrost masy ciała,
🔹 rzadsze oddawanie stolca,
🔹 spowolnienie czynności serca, nadciśnienie tętnicze,
🔹 sucha łuszcząca się blada skóra, suche włosy,
🔹zaburzenia miesiączkowania, niepłodność.
Przebieg choroby Hashimoto może być bardzo różnorodny. Ogólnie objawy można podzielić na miejscowe oraz związane z niedoborem hormonów tarczycy. Na początku choroby tarczyca może być powiększona. W trakcie dalszego przebiegu tarczyca staje się coraz mniejsza i mogą się pojawić jej guzki.
Objawy choroby rozwijają się powoli, w miarę stopniowego niszczenia gruczołu tarczowego i zmniejszania się produkcji hormonów tarczycy. Nasilenie objawów zależy przede wszystkim od czasu trwania niedoczynności tarczycy oraz stopnia niedoboru hormonów. Generalnie im dłużej trwa niedoczynność tarczycy i im bardziej jest nasilona, tym głębsze są towarzyszące jej objawy. Skutki niedoczynności tarczycy mogą obejmować choroby niepłodność, choroby serca, a w skrajnych przypadkach chory może zapaść w śpiączkę. Spotykane są też przypadki, kiedy chory może nie zauważyć objawów, ponieważ są one znikome. Wykrycie choroby staje się wtedy trudniejsze.
Potwierdzenie niedoczynności tarczycy wymaga wykonania badań hormonalnych. Wstępne badanie oceniające czynność tarczycy (badanie TSH). Jeżeli wynik będzie nieprawidłowy, konieczne jest oznaczenie stężenia wolnej tyroksyny (FT4). Niedoczynność tarczycy rozpoznaje się, jeżeli zwiększonemu stężeniu TSH towarzyszy zmniejszone stężenie FT4. Utajoną niedoczynność tarczycy rozpoznaje się, gdy zwiększonemu stężeniu TSH towarzyszy prawidłowe stężenie FT4.
Choroba Gravesa-Basedowa
Choroba Gravesa-Basedowa jest kolejną chorobą zaliczaną do schorzeń autoimmunologicznych. Do dnia dzisiejszego medycyna nie poznała dokładnej odpowiedzi, dlaczego choroba występuje, ale jej obecność bezpośrednio łączy się z obecnością przeciwciał przeciwko receptorom dla TSH. Prawdopodobnie wada genetyczna powoduje, że organizm uruchamia produkcję przeciwciał niszczących TSH, co objawia się nadczynnością tarczycy. Ta choroba diagnozowana jest przede wszystkim u kobiet chorują prawie dziesięć razy częściej niż mężczyźni. Rozwojowi schorzenia sprzyja stres oraz palenie papierosów. Część środowiska medycznego uważa, że choroba może mieć związek z poziomem estrogenów, co mogłoby wyjaśniać częstsze zachorowania wśród kobiet. Chorzy na chorobę Gravesa-Basedowa mogą chorować również na bielactwo, reumatoidalne zapalenie stawów oraz niedoczynność kory nadnerczy. U osób z podejrzeniem choroby Gravesa-Basedowa występuje większość dolegliwości i objawów towarzyszących zaburzeniu pracy tarczycy. Najbardziej charakterystycznym objawem choroby jest. wytrzeszcz oczu. Wokół gałki ocznej dochodzi do nacieków, które mogą prowadzić do poważniejszych problemów ze wzrokiem np. do owrzodzenia rogówki, jaskry czy podwójnego widzenia. Zdarza się, że wytrzeszcz pojawia się jako pierwszy, przed wystąpieniem zmian w obrębie tarczycy. U niewielkiej grupy pacjentów obserwuje się odkładanie pod skórą, najczęściej na podudziu, substancji śluzowatych oraz obrzęk palców rąk i stóp.
Chorzy na chorobę Gravesa-Basedowa w początkowych stadiach choroby mogą mieć objawy takie jak przy nadczynności tarczycy tj.:
Najczęstsze objawy nadczynności tarczycy:
🔹 uczucie gorąca,
🔹 wzmożona potliwość,
🔹 nerwowość, niepokój,
🔹 drżenie rąk,
🔹 spadek wagi ciała,
🔹 biegunki,
🔹 przyśpieszenie czynności serca,
🔹 osłabienie siły mięśniowej,
🔹 wypadanie włosów,
🔹 objawy oczne – wytrzeszcz, podwójne widzenie, obrzęk i zaczerwienienie powiek lub spojówek (typowe dla choroby Gravesa i Basedowa)
Jeżeli podejrzewamy u siebie którąś z tych chorób należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Czas w obu tych schorzeniach odgrywa ważną rolę!
➽ Kliknij i zapisz się na wizytę do Endokrynologa dr. n. med. Ryszarda Issakiewicza lub zapraszamy do kontaktu telefonicznego ☎️ 22 873 8008
lub tel. 22 873 8008
lub wypełnij formularz: