Coraz częściej podczas rutynowych badań ultrasonograficznych szyi wykrywane są guzki tarczycy. Choć samo ich brzmienie może budzić niepokój, w większości przypadków są to zmiany łagodne i niegroźne dla zdrowia. Kluczowe jest jednak właściwe rozpoznanie, które pozwala wykluczyć ryzyko nowotworu i zaplanować odpowiednie postępowanie diagnostyczne. Jednym z najważniejszych etapów tego procesu może być biopsja cienkoigłowa tarczycy (BACC).

Czym są guzki tarczycy?

Tarczyca to niewielki gruczoł położony u podstawy szyi, odpowiedzialny za produkcję hormonów regulujących metabolizm, temperaturę ciała i gospodarkę energetyczną organizmu. Guzki tarczycy to ograniczone ogniska o odmiennej strukturze w obrębie miąższu gruczołu. Mogą mieć charakter lity (zbudowany z tkanki komórkowej), torbielowaty (wypełniony płynem) lub mieszany.

Występują stosunkowo często – badania wykazują, że guzki tarczycy ma od 20 do nawet 60% dorosłych osób, w zależności od czułości zastosowanego USG. Znacznie częściej dotyczą kobiet, szczególnie po 40. roku życia. Warto jednak podkreślić, że jedynie 4–6% z nich ma charakter złośliwy.

Dlaczego powstają guzki tarczycy?

Na rozwój guzków wpływa wiele czynników. Należą do nich m.in. niedobór jodu w diecie, przewlekłe zapalenie tarczycy (np. choroba Hashimoto), zmiany zwyrodnieniowe związane z wiekiem, zaburzenia hormonalne, stres oraz predyspozycje genetyczne. U większości pacjentów nie powodują one żadnych dolegliwości, jednak czasami mogą prowadzić do zaburzeń pracy gruczołu – zarówno nadczynności, jak i niedoczynności tarczycy.

Objawy i pierwsze sygnały

We wczesnym stadium guzki zwykle nie dają objawów i są wykrywane przypadkowo w trakcie USG szyi. Z czasem jednak mogą powodować uczucie ucisku w gardle, trudności w połykaniu, chrypkę, kaszel, a nawet widoczne powiększenie szyi. Wystąpienie takich dolegliwości zawsze wymaga konsultacji z endokrynologiem i wykonania badania ultrasonograficznego.

Kiedy guzek wymaga dalszej diagnostyki?

Nie każdy wykryty guzek tarczycy musi być natychmiast badany lub usuwany. O dalszym postępowaniu decyduje endokrynolog na podstawie oceny:

wielkości i echogeniczności zmiany,
granic i kształtu guzka,
obecności mikrozwapnień lub zwiększonego unaczynienia,
tempa wzrostu,
współistniejących objawów klinicznych,
obciążonego wywiadu rodzinnego (np. przypadków raka tarczycy).

Jeżeli obraz USG budzi wątpliwości, lekarz może zlecić biopsję cienkoigłową w celu pobrania materiału do badania cytologicznego.

Biopsja cienkoigłowa tarczycy – kiedy jest konieczna?

Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (BACC) to bezpieczne, precyzyjne i mało inwazyjne badanie. Polega na pobraniu pod kontrolą USG niewielkiej ilości komórek z wnętrza guzka, które następnie są oceniane pod mikroskopem przez patomorfologa. Pozwala to jednoznacznie określić charakter zmiany – łagodny, zapalny lub nowotworowy.

Lekarz kieruje na biopsję, gdy:

guzek ma średnicę powyżej 1 cm i cechy niepokojące w USG,
mniejsza zmiana wykazuje podejrzane elementy, takie jak nieregularne granice czy mikrozwapnienia,
w rodzinie występowały nowotwory tarczycy,
stwierdzono powiększone węzły chłonne szyi,
guzek szybko się powiększa mimo obserwacji,
wyniki badań hormonalnych lub obrazowych sugerują konieczność pogłębionej diagnostyki.

Jak wygląda badanie?

Biopsja jest wykonywana ambulatoryjnie, trwa kilka minut i nie wymaga znieczulenia. Lekarz wprowadza bardzo cienką igłę pod kontrolą USG, pobierając materiał komórkowy z wybranego miejsca. Po badaniu pacjent może wrócić do swoich codziennych zajęć. Ryzyko powikłań jest minimalne.

Wynik biopsji i dalsze postępowanie

Wynik badania cytologicznego najczęściej pozwala jednoznacznie określić charakter zmiany. Czasami jednak materiał jest zbyt skąpy, by umożliwić ocenę – wtedy wynik określa się jako niediagnostyczny, a lekarz zleca powtórzenie badania. Nie jest to sytuacja rzadka i nie świadczy o błędzie badania.

Do interpretacji wyniku stosuje się tzw. klasyfikację Bethesda, która określa stopień ryzyka nowotworu. W przypadku zmian łagodnych zaleca się kontrolne USG co 6–12 miesięcy. Jeśli wynik sugeruje podejrzenie nowotworu, pacjent kierowany jest do dalszej diagnostyki lub leczenia chirurgicznego.

Dlaczego nie warto zwlekać z diagnostyką?

Wczesne rozpoznanie zmian tarczycy to klucz do skutecznej profilaktyki i spokoju pacjenta. Większość guzków nie wymaga interwencji, ale niektóre mogą się powiększać, uciskać na struktury szyi lub prowadzić do zaburzeń hormonalnych. Dlatego regularne badania USG oraz – w razie wskazań – biopsja są tak istotne dla zachowania zdrowia i uniknięcia powikłań.

Diagnostyka i opieka w VeritaMed

W Centrum Medycznym VeritaMed w Warszawie zapewniamy kompleksową diagnostykę tarczycy, obejmującą badania hormonalne (TSH, FT3, FT4, anty-TPO, anty-TG), ultrasonografię oraz biopsję cienkoigłową pod kontrolą USG. Badania wykonują doświadczeni lekarze endokrynolodzy i ultrasonografiści. Wyniki biopsji omawiane są z pacjentem podczas konsultacji stacjonarnej lub teleporady, a dalsze postępowanie planowane jest indywidualnie – z troską o komfort i bezpieczeństwo pacjenta.

Podsumowanie

Guzki tarczycy są zjawiskiem powszechnym i najczęściej mają charakter łagodny. Jednak tylko dokładna diagnostyka, w tym badanie USG i ewentualna biopsja, pozwala określić ich naturę i zaplanować właściwe leczenie. Biopsja cienkoigłowa to szybkie, precyzyjne i niemal bezbolesne badanie, które w wielu przypadkach przynosi jednoznaczną odpowiedź i spokój pacjenta.

W VeritaMed wykonujemy biopsje tarczycy pod kontrolą USG z najwyższą dokładnością, zapewniając pełną opiekę diagnostyczno-terapeutyczną. Umów się na konsultację z naszym specjalistą i zadbaj o zdrowie swojej tarczycy.

Guzki tarczycy – kiedy wymagają biopsji i jak wygląda diagnostyka?